Изменения в турецком языке, стремящееся к подражанию других языков, в повседневных разговорах

Турецкий язык сталкивается с некоторыми дискурсами (изменениями), которые становятся все более распространёнными в последние годы и используются в повседневных разговорах, на радио и телевизионных программах. Большинство изменений связаны с переводом с языка на язык, особенно с английского языка. Такие изменения обычно называют «дублирующим» турецким, который рождается вместе с привычкой переводчика, плохо знающего турецкий язык, во время перевода фильмов или сериалов переводить в соответствии с движениями рта в фильме.

Шаблонные фразы искаженного турецкого языка

Естественным образом, в следствие перевода иностранных фильмов и сериалов с использованием шаблонных фраз, которые не соответствуют турецкому языку, данный дискурс (изменения в турецком языке) вошел в обыденную жизнь турок. Применение сленга среди молодежи, особенно ускорило распространение некоторых, несоответствующих структуре турецкого языка, дискурсов. В приведенных ниже примерах слева измененный (искаженный) вариант, а справа правильный.

Некоторые примеры:

Ayıpsın! > Ayıp ediyorsun!
Takıl bana! > Benimle gel!
5 gibi gelirim. > Saat beş civarında gelirim.
Koptum! > Konudan uzaklaştım, daldım.
Kopardın! > Konuyu dağıttın.
Uçurmuş! Sıyırmış! > Şaşırmış, bilinçsiz.
Kendine iyi bak. > Dikkatli ol, sağlığına özen göster.
Oldu? > Olur mu?
Bay bay! — Ba baaay! — Baaaay! > Hoşçakal! — Güle güle!
Öptüm. — Öpüldünüz. — Öperim. > Hoşça kal.
Yok böyle bir şey! > Böyle bir şey olamaz!
Dont panik! (Don’t panic!) > Telaşa gerek yok / Sakin ol!
Panik yapma! >Telaş etme! > Paniğe kapılma!
Panik oldum! > Paniğe kapıldım.
Hayret bir şey! (Hayret bi şi!) > Anlamsız söz (olay, davranış)!..
Acayip güzel! — Korkunç güzel! — İnanılmaz güzel! > Çok güzel! / Olağanüstü güzel.
Canısı! > Canım! / Canımın içi.
Yok ööle! > Öyle olmaz. / Buna izin veremem.
Burası Türkiye, yok ööle! > Burası Türkiye, burada böyle davranamazsınız!
Fulle! Ful yap! > Doldur! / Tamamla!
Bugün fulüm! > Bugün hiç zamanım yok. / İşim çok.
Hastayım, artı canım sıkkın. > Hastayım ve üstelik canım da sıkılıyor.
Kahretsin! > Hay aksi! / Bu kadar da olamaz.
Fifti fifti (fifty fifty) kırışırız. > Yan yarıya paylaşırız.
Artı parantez (Antre-parantez) belirteyim... > Ayrıca belirteyim ki...
Noluyoruz oldum. > Neler oluyor bilemedim.
Şiddetle tavsiye ederim. > Güvenerek tavsiye ederim.
Herılt yani. > Herhalde.
Büyüksün! > Sen çok değerlisin!..
No koment (No comment) > Yorum yok.
No problem > Sorun yok.
Nema problem /problema > Önemli değil. Sorun değil.
Kayıpsın? Kayıplardasın? > Seni göremiyorum.
Harbi ol! > Gerçekçi konuş...
Bık geldi > Sıkıldım. Bunaldım.
Streslendim./Stres yaptım. / Streslerdeyim > Sıkıldım. Bunaldım. Bunalıyorum…
Benden kaçmaz./ Kaçar mı? > Ben her şeyi bilirim!.. Beni kandıramazsın!
Bunalım (lara) takılıyor. > Sıkıntıları var.
İnaf gari. > Yeter artık.
Fri (free) takılıyorum. > Karşılıksız, bağımsız çalışıyorum. (geziyorum)
Arkadaşlarla takılacağız > Arkadaşlarımla birlikte olacağım. (gezeceğim)
Ne iş? > Bu ne demek?..
Alolaşırız. Telefonlaşırız. Cepleşiriz. Fakslaşırız. > Haberleşelim. Ben seni ararım, sen de beni ara.
Morcivert oldu. > Mosmor oldu. Morardı.
Kuul (cool) adam. > Soğukkanlı / Soğuk adam.
Bi drink alim (alayım). > Bir şey içeyim.
Mersi. — Çok mersi. > Teşekkür ederim.
Çok kafa çocuk! > Çok iyi, anlaşabileceğim biri.
Hasta ettin beni yaa! > Beni sıkıyorsun!..
Bu iş ya olacak ya olacak! > Bu iş kesinlikle olmalı.
Vaaav! Voov! (Wow!) > İnanamıyorum!.. Ooo muhteşem!..
Yihuuu! — Heey! > Yaşasın!
Laf sarf ediyor > Boşa konuşuyor / gereksiz konuşuyor.
Dandik Ötesi > Anlamsız düşünceler / işler.
Aramızda geyik konusu yaptık. > Aramızda dalga geçtik. / Konuyu biraz hafife aldık.
Onun hastasıyım! > Ona hayranım.
İkilemde kaldım > Kararsız kaldım. / İki arada bir derede kaldım.

Современный турецкий «turkilizmanca»

Одна из важнейших языковых проблем последних лет – изменения в турецком языке — предпочтение слов западных языков вместо турецких в прессе и повседневной жизни. Турецкий язык снова переживает оккупацию иностранных языков после основания Республики.

Ниже приведены турецкие эквиваленты некоторых иностранных слов, которые вошли в повседневную жизнь Турции:

absürd > saçma
adisyon > hesap
aircondition > havalandırma (aracı), hava soğutucusu
agresif > sinirli
aksiyon > eylem
aktif > etkin
aktivite > etkinlik, faaliyet, çalışma
ambulans > cankurtaran
anons > duyuru
anons etmek > sunmak / çağırmak
angaje > dolu
animasyon > canlandırma
artist > sanatçı
asist — asist etmek > yardım — yardım etmek
bekraunt (background) > deneyim, altyapı, arkaplan
badigard (bodyguard) > koruma
bestseller > en çok satılan
bilboard > duyuru tahtası, reklam panosu
branş > dal, alan
brifing > bilgilendirme
brifing almak > bilgi almak
brifing vermek > bilgi vermek
ketring (catering) > ikram
cafe > çayhane, kahvehane
çenter > merkez
check etmek > denetlemek, kontrol etmek
check up > tam bakım
contekst > bağlam corner — atışı > köşe atışı
damping > indirim
deadline > süre sonu
deep freez > derin dondurucu
defans > savunma
dejenere > bozulmuş
dejenerasyon > bozulma
deklarasyon > bildiri
deodorant > koku
departman > bölüm
depresyon > bunalım, çöküntü
detay > ayrıntı
dizayn > tasarım / düzenlemek
dizaynır > tasarımcı
doküman > belge
efor > çaba
ekarte etmek > elemek
ekipman > donanım
ekonomik class > hesaplı sınıf
eksper > uzman
ekstre > hesap özeti
e-mail > e-posta (elektronik posta), elmek (elektronik mektup)
empoze etmek > dayatmak
enformasyon > danışma
entegrasyon > uyum
enteresan > ilginç
faks > belgegeçer
faul > yanlış, hata
fastfood > ayaküstü
festival > şenlik
filtre > süzgeç
final > sonuç, bitiş
finiş > bitiş, varış
first class > birinci sınıf
flaş > çarpıcı, önemli
format > dolu, tam
full time > tam zamanı
global > küresel
hit > gözde
imaj >görüntü
in-out > gözdeler / gözden düşenler
indeks > dizin
inisiyatif > üstünlük, öncelik
illegal > yasadışı
izolasyon > yalıtım
jenerasyon > kuşak, nesil
jogging > koşu
kampus > yerleşke / yerleşim
kaos > karışıklık
karambol > karmaşa
karizmatik > çok yönlü, etkileyici
koç (coach) > çalıştırıcı
komünikasyon > iletişim
komisyon > kurul
konfirmasyon > doğrulama
kongre > kurultay
konsantrasyon > yoğunlaşma
konsept > kavram
kontrast > karşıt
kreasyon > yaratım
kreatör >yaratıcı
kriter > ölçüt
lanse etmek > öne sürmek, sunmak
legal / illegal > yasal / yasal olmayan
life style > yaşam biçimi
likit > akışkan, sıvı
literatür > yazın, edebiyat
maç > karşılaşma
makro > geniş
maksimum > en çok
marj > pay
market > alışveriş merkezi
marjinal > sıradışı
medya > basın yayın
medyatik > basında çok yer alan
mega > büyük, dev, muazzam
metod > yöntem
metropol > anakent
motivasyon > isteklendirme
minimum > en az
natürel > doğal
network > bilişim ağı
no-frost > karlanmaz
nominal > saymaca
non-stop > durmaksızın, duraksız
nostalji > geçmişe özlem
objektif > nesnel
ordövr > ön yemek
over night > gecelik
panorama > görünüm
paradoks > çelişki
parametre > değişken
partner > eş
part time > yarı zamanlı
pasif > edilgen
patent > buluş
periyot > dönem
periyodik > süreli
platform > alan
polemik > tartışma
popüler > sevilen, tutulan, beğenilen
pozisyon > durum
prezantasyon > sunuş
prodüksiyon > yapım
prodüktör > yapımcı
profil > (yan) görünüş
promosyon > tanıtım
prosedür > izlek
proses > süreç
protokol > 1. Tören düzeni 2. Sözleşme
prototip > ilk örnek — tasarım
provokasyon > kışkırtma
provokatör > kışkırtıcı
prömiyer > ilk gösteri
program > izlence
prova > ön çalışma, hazırlık
radikal > kökten
reality show > canlı gösteri
reel > gerçek
realite > gerçeklik
refüj > orta kaldırım
rehabilitasyon > iyileştirme
resepsiyon > kabul töreni
restorasyon > onarım
revizyon > düzeltme, yenilenme
sabotaj > baltalama
seksiyon > bölüm
sempatik > canayakın
sezon > mevsim
servis > hizmet
shop > dükkân
shopping çenter > alışveriş merkezi
show > gösteri
spiker > sunucu
spesiyal > özel
spontane > doğaçlama
star > yıldız
sübjektif > öznel
talkshow > söyleşi
timing > zamanlama
top 10 = en iyi on teyp > kasetçalar
trend > eğilim
pres > baskı
pres yapmak > baskı yapmak
prezantabl > gösterişli, seçkin
prime time > çok izlenen saatler (TV)
show room > gösteri yeri, sergi, gösteri merkezi
rölanti > yavaşlatma
rölantiye almak > yavaşlatmak
sponsor > destekçi, destekleyici
vizyon > 1. gösterim 2. geniş (uzak) görüşlülük
vizyona girmek > gösterime girme
vip (very important person) > çok önemli kişi

Неправильное применение вспомогательный глаголов, связанное с влиянием западных языков

Встречаются и такие изменения в турецком языке как произношения некоторых иностранных слов, вопреки правилам турецкого языка, в сочетании со вспомогательными глаголами. Особенно странными выглядят сочетания английских и турецких слов в попытках адаптации логики английского языка к турецкому.

Almak:

banyo almak > yıkanmak, banyo yapmak
duş almak > yıkanmak
taksi almak > taksiye binmek, taksi çağırmak
kahvaltı almak > kahvaltı etmek
yemek almak > yemek yemek
sahne almak > sahneye çıkmak
start almak > başlamak
istek almak > istenmek
drink almak-içki almak > içki içmek
tepki almak > ilgi çekmek
alkış almak > alkışlanmak
yenilgi almak > yenilmek
beğeni almak > beğenilmek

Etmek:

çek etmek > kontrol
konfirme etmek > doğrulamak
elimine etmek > elemek
ekarte etmek > elemek, safdışı bırakmak
empoze etmek > dayatmak
dizayn etmek > tasarlamak
test etmek > denemek
kamufle etmek > gizlemek
stop etmek > durmak
kuşku etmek > kuşkulanmak, kuşku duymak

Olmak:

stres olmak > gerilmek, sinirlenmek
panik olmak > endişelenmek, paniğe kapılmak
şok olmak > çok şaşırmak

Yapmak:

konuşma yapmak > konuşmak
hatırlatma yapmak > anımsatmak, hatırlatmak
panik yapmak > paniğe kapılmak, endişelenmek
şov yapmak > gösteri yapmak
bekleme yapmak > beklemek

Bulunmak:

Başvuruda bulunmak > başvurmak

Vermek:

Start vermek > başlatmak

Вот еще некоторые турецкие слова со значением соответствующим иностранным словам:

Web – ağ, viraj – dönemeç, tripleks – üç katlı, trend – eğilim, transparan – saydam, trekking – dağ yürüyüşü, şov – gösteri, printer – yazıcı, prodüksiyon – yapım, deep- freze – derin dondurucu, defans – savunma, dejenerasyon – yozlaşma, deklarasyon – bildirge, dekont – hesap belgesi, demonstrasyon – gösteri, dijital – sayısal, call center – çağrı merkezi, catering – yemek hizmeti, çip – yonga, bariyer – engel, bodyguard – koruma, brick game – tuğla oyunu, brifing – bilgilendirme, absürt – saçma, adaptör – uyarlayıcı, adisyon – hesap, akualand – su bahçesi, antre – giriş, aroma – hoş koku.

Примеры изменения в турецком языке взяты из книги под названием «Düşün’ce», изданной в Анкаре в 2003 году обществом ататюркской мысли Ближневосточного технического университета.

Смотрите другие теметические словари.